Spondilolistezis Nedir?
Spondilolistezis, omurganın normal hizalanmasını değiştiren bir durumdur ve omurlardan birinin diğerinin üzerinden öne doğru kayması ile karakterizedir. Bu kayma, çevredeki dokular ve sinirler üzerinde basınca neden olarak ağrıya ve diğer semptomlara yol açar. Normalde omurganın kemikleri (omurlar) birbiri üzerinde dik bir şekilde durur ve bağlar ile eklemler omurgayı destekler. Ancak spondilolistezis durumunda bu yapı bozulur ve omurun öne kayması gerçekleşir.
Spondilolistezis Nasıl Gelişir?
Spondilolistezis genellikle şu nedenlerle gelişir:
Spondilolizis
Omurganın kemik halkasında meydana gelen defektler, omurun öne kaymasına neden olabilir.
Faset Eklemlerde Problemler
Faset eklemler, omurları bir arada tutar ve L5'in sakrum üzerinden kaymasını engeller. Bu eklemlerdeki sorunlar, omurun kaymasına yol açabilir.
Tekrarlayan Yüklenmeler
Jimnastik ve futbol gibi sporlarla uğraşanlarda görülen tekrarlayan yüklenmeler, stres kırıklarına ve spondilolizise neden olabilir.
Dejeneratif Değişiklikler
Yaşlanma ile birlikte diskte ve faset eklemlerde meydana gelen aşınma ve yıpranmalar, omurun öne kaymasına sebep olabilir. Bu durum genellikle 40 yaş üzerindeki bireylerde görülür.
Spondilolistezis Belirti ve Bulgular
Spondilolistezisli hastalarda yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır:
Bel ve Kalça Ağrısı
Genellikle bel ve kalçada hissedilen ağrı.
Arkaya Eğilmede Ağrı Artışı
Arkaya eğilme ile ağrının artması, öne eğilme ile ağrının azalması.
Kas Spazmları
Bel kaslarında sık görülen spazmlar.
Hamstring Kas Gerginliği
Uyluğun arka kısmındaki kaslarda gerginlik.
Sinir Sıkışması Belirtileri
Sinir sıkışması nedeniyle bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma, reflekslerde yavaşlama ve kas gücünde zayıflık.
Spondilolistezis Tanısı
Spondilolistezisin tanısı, ayrıntılı bir öykü ve fizik muayene ile başlar. Doktor, hastanın şikayetlerini ve günlük yaşamını nasıl etkilediğini değerlendirir. Tanı koymak için aşağıdaki testler kullanılabilir:
Röntgen
Omurganın farklı pozisyonlarda görüntülenmesi ile hangi vertebranın kaydığı ve kayma miktarı saptanır.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Kemik dokuların detaylı değerlendirilmesi için kullanılır.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI)
Sinirler ve yumuşak dokularla ilgili detaylı bilgi sağlar.
Spondilolistezis Tedavi Yöntemleri
Cerrahi Dışı Tedavi
Omurganın çok fazla kaymadığı durumlarda cerrahi dışı tedaviler öncelikli olarak uygulanır:
-
İstirahat ve Aktivite Kısıtlaması:
Belin dinlendirilmesi ve inflamasyonun azaltılması için önerilir. -
İlaçlar:
Ağrı ve spazmı azaltmak için ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler kullanılır. -
Fizik Tedavi:
Fizyoterapist eşliğinde bel ve karın kaslarını güçlendirici egzersizler uygulanır. -
Epidural Steroid Enjeksiyonları:
Ağrı ve şişliği azaltmak için sinir köklerine steroid enjeksiyonları yapılabilir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi dışı tedavi yöntemleri yetersiz kaldığında veya ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi seçenekleri şunlardır:
-
Laminektomi:
Sinir üzerindeki baskıyı azaltmak için laminanın çıkarılması. -
Enstrümentasyon ile Posterior Füzyon:
İki vertebranın metal plak ve vidalarla birleştirilmesi ve hareketin durdurulması. -
Posterior Lomber Interbody Füzyon:
Omurganın hem önden hem de arkadan sabitlenmesi için uygulanan bir cerrahi teknik.
Spondilolistezis Rehabilitasyon Süreci
Cerrahi Dışı Rehabilitasyon
Spondilolistezisin cerrahi dışı tedavisi genellikle fizik tedaviyi içerir. Fizik tedavi süreci şunları kapsar:
-
Ağrı Kontrolü:
Ağrıyı azaltmak ve spazmları gidermek için çeşitli terapiler uygulanır. -
Egzersizler:
Karın ve bel kaslarını güçlendirmek ve esnekliği artırmak için egzersiz programları uygulanır.
Cerrahi Sonrası Rehabilitasyon
Cerrahi sonrası rehabilitasyon daha kapsamlıdır ve genellikle şunları içerir:
-
Hastane Kalışı:
Ameliyat sonrası hastaların bir süre hastanede kalması gerekir. -
Korse veya Alçı Kullanımı:
Füzyon cerrahisi sonrasında omurganın iyileşmesi için korse veya alçı kullanılabilir. -
Fizik Tedavi:
Füzyonun kaynama sürecini tamamlamasından sonra fizik tedavi programına başlanır.
Spondilolistezis ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
-
Spondilolistezis nasıl teşhis edilir?
Fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilir. -
Spondilolistezis ağrıya neden olur mu?
Evet, omurgadaki kayma ve sinir sıkışması ağrıya neden olabilir. -
Cerrahi dışı tedavi ne kadar etkilidir?
Omurganın fazla kaymadığı durumlarda etkili olabilir. -
Cerrahi tedavi ne zaman gereklidir?
Ciddi vakalarda ve cerrahi dışı tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. -
Spondilolistezis ameliyatı riskli midir?
Her cerrahi işlem gibi, spondilolistezis ameliyatının da bazı riskleri vardır, ancak deneyimli bir cerrahi ekip tarafından yapıldığında bu riskler minimize edilir. -
Spondilolistezis ameliyatı ne kadar sürer?
Ameliyat süresi, kullanılan cerrahi tekniğe ve hastanın durumuna bağlı olarak değişir. -
Spondilolistezis sonrası iyileşme süreci nasıldır?
İyileşme süreci, hastanın genel sağlık durumuna ve uygulanan tedavi yöntemine bağlı olarak değişir. -
Spondilolistezis olan biri normal aktivitelerine dönebilir mi?
Evet, uygun tedavi ve rehabilitasyon sonrasında normal aktivitelere dönülebilir. -
Spondilolistezis önlenebilir mi?
Düzenli egzersiz yapmak, doğru duruş ve ağırlık kaldırma tekniklerini kullanmak riski azaltabilir. -
Spondilolistezis hangi yaş gruplarını etkiler?
Gençlerde ve yaşlılarda farklı nedenlerle ortaya çıkabilir, ancak her yaş grubunda görülebilir.