Omuz Artriti
Omuz bölgesindeki kol kemiği ile kürek kemiği arasındaki (glenohumeral) ve köprücük kemiği ile akromion arasındaki (akromioklavikular) eklemlerde artirit sık görülür. Omuzda ağrı olduğu zaman bunun hangi eklemden kaynaklandığının bilinmesi gerekir ki tedavi mümkün olsun.
Omuzda üç tip artirit görülür:
Osteoartrit (kireçlenme): Eklem yüzlerini kaplayan kıkırdağın aşınması ile karekterizedir. Daha çok 50 yaşın üzerindeki kimselerde oluşur. Akromioklavikular eklemde daha sıktır. Osteoartrit omuz ekleminde diğer eklemlerde görüldüğü kadar sık görülmez. Omuz eklemindeki osteoartrit vakalarında tetikleyici bir faktör vardır. Daha önceden geçirilen travmalar, aseptik nekroz ve yaşlılık en sık rastlanılan sebeplerdir.
Patoloji :
Eklemi kaplayan kıkırdak bozulur, olay hemen altındaki kemiğe ilerler, eklem kenarlarında düzensiz çıkıntılar olur, ve kireçlenme oluşur.
Klinik :
Genellikle yaşlı hastalardır. Ana şikayet ağrı ve kolunu kaldıramamasıdır. Muayenede, eklem hareketlerinde kısıtlanma gözlenir.
Radyoloji :
Eklem aralığında daralma, eklem hatlarında keskinleşme ve sıklıkla skleroz görülür. İleri aşamalarda kireçlenme ve eklem kenatı ve yüzeyinde bozulmalar oluşur.
Tedavi :
Başlangıç döneminde konservatif tedavi düşünülür. Antiinflamatuvar ilaçlar, kısa dalga diatermi, masaj ve egsersizler faydalı olabilir. İlerlemiş vakalarda cerrahi yöntemler(artrodez veya total eklem artroplastisi) uygulanır.
Romatoid artirit (romatizma):
Bu hastalık eklem zarlarının tutan sistemik bir hastalıktır. Her hangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Genellikle iki omuz birden hastalanır. Omuz romatoid artritde el bileği, el ve ayak gibi periferik bölgeler kadar sık tutulan bir bölge değildir.RA’ de omuz genellikle diğer eklemlerle birlikte tutulur.
Bulguları; lokal ağrı, eklem sertliği, ısı artışı, sinovial kalınlaşmaya bağlı şişme ve kısmi olarak hareket kaybıdır.
Tedavi :
RA’ e yönelik ilaç tedavisi uygulanır. Ayrıca egzersiz yapılması eklem hareket açıklığının korunması açısından önemlidir.Cerrahi tedavide şayet eklemdeki hareket kaybı ileri derecede ise total eklem artroplastisi uygulanır.
Travmatik artirit:
Omuzdaki kırık ve çıkık gibi yaralanmalardan sonra gelişir. Omuzun döndürücü manşetinin (rotatör kaf) yırtıkları da bu tip artiritlere yol açabilir.
Tüberküloz artriti Nadiren omuzda tutulum görülür. Bulguları; ağrı, diffüz şişlik, lokal ısı artışı, ve eklem hareketlerinde kısıtlanmadır. Radyografide erken aşamalarda glenohumeral bölgede diffüz rarefaksiyon, ileri aşamalarda cartilaj mesafesinde daralma ve subkondral kemikte erozyon meydana gelir.
Tedavi :
Antitbc ilaç tedavisi ana kuraldır Eğer eklemde aşırı derecede destrüksiyon varsa artrodez önerilir .
Belirti Ve Bulgular
Omuz artiritlerinin en sık görülen belirtisi ağrıdır.
Bu ağrı hareketlerle artar ve giderek şiddetlenir. Glenohomeral eklem artiritlerinde ağrı omuzun arka kısımlarında hissedilir ve hava durumundan etkilenebilir. Akromioklavikular eklem artiritlerinde ise ağrı omuzun ön kısmına lokalizedir. Romatoid artiritlerde ağrı, tüm omuzu kapsayacak kadar geniş bir alanda olabilir. Diğer bir belirti de hareket kısıtlılığıdır. Eli saçlara götürmek veya yüksek bir rafa uzanmak zorlaşır. Omuz hareketleri sırasında tıkırtılar işitilebilir (krepitus).
Teşhis
Omuz artiritlerini teşhisi için iyi bir fizik muayene ve röntgen çekimi gerekir. Muayene esnasında şunlara bakılır:
Kaslarda zayıflama (atrofi)
Dokunmakla hassasiyet
Omuzun aktif ve pasif hareketleri
Omuz etrafındaki kas, tendon ve bağlara ait daha önce geçirilmiş yaralanmalara ait işaretler.
Diğer eklemlerde hastalık olup olmaması (romatoit artirite işaret eder)
Hareketlerde krepitus
Röntgenlerde artiritik eklemim eklem aralığı daralmış olarak görülür. Kemiklerde dikenimsi uzantılar olabilir. Eklem içerisine lokal uyuşturucu injekte edilince ağrının geçmesi teşshisi doğrular.
Tedavi:
Diğer artiritlerde olduğu gibi omuz artiritlerinde de ilk tedavi konservatiftir:
İstirahat veya ağrıyı aktive eden hareketlerden vaz geçme faydaı olur. Kolu kullanırken dikkatli olmak gerekir
İnflamasyon giderici ve ağrı kesici ilaçlar kullanılır
Ağrının artığı dönemlerde 20-30 dakikalık buz uygulamaları inflamasyonu azaltır
Romatoid artirit varsa ona özel ilaçlar verilir
Osteoartiritte glukozamin ve kodiritin sülfat kullanımı faydalı olur
Konservatif yöntemler ağrıyı gidermede başarılı olmazsa cerrahi metodlara baş vurulur. Her ameliyatta olduğu gibi omuz cerrahisinde de komplikasyonlar olabilir ve bazı riskler vardır. Ortopedi doktoru bu riskleri ve komplikasyonları asgariye indirmeye çalışır.
Glenohumeral artiritlerinde total omuz protezleri veya sadece humerusun başının değiştiği parsiyel omuz protezleri takılabilir. Akromioklavikular eklem artiritlerinde ise, klavikulanın akromion ile eklem yapan ucundan bir parça kemik kesilerek çıkarılır.Oluşan boşluk daha sonra iyileşme dokusu ile dolar. Bu yöntemler, ağrının giderilmesinde genellikle etkili olur.